Πατριωτισμός. Πατριώτες. Πατριώτης

ΑΝΑΛΥΣΗ : ΑΡΘΡΟ ΓΝΩΜΗΣ / ΜΕΡΟΣ Α 

Το λοιπόν, με αφορμή κάποιες τελευταίες εμπειρίες μου εδώ και μια 12ετια (2008-2020) πηγαινό -ερχόμενος -Νέα Υόρκη – Αθήνα – Νέα Υόρκη κ.ο.κ-  και ζώντας όλο και περισσότερο πια στην Ελλάδα μεγαλύτερα διαστήματα, με απώτερο στόχο πλέον  και σκοπό της ζωής μου πριν το τέλος της, την πλήρη απεγκατάσταση μου και ολική επαναφορά μου στην γενέθλια Γη και Πατρίδα μου την Ελλάδα, για αυτό και    σκεπτόμουν σε τούτο το κείμενο -ή και  με σειρά σχετικών  άρθρων,  δεν ξέρω όπως κάτσει και όπως μου βγει αναλόγως και χρόνου) να καταπιαστώ με τον Πατριωτισμό.  Τον Πατριώτη. Τους Πατριώτες κτλ  Έννοια βαθιά παρεξηγημένη. Άκρως παρερμηνευμένη  θα προσέθετα.  Έννοια έντονα κακοποιημένη.  Σχεδόν  «βιασμένη» (παρά)  Φύση και Θέση. Έννοια  με αρκετές λανθάνουσες και υπολανθάνουσες  «προβολές», στερεότυπα αλλά  και επίσης ακόμα χειρότερα  «πρότυπα» στους κόλπους της Ελληνικής κοινωνίας. Με πολλές και διαφορετικές αιτίες και αφορμές την τελευταία 12ετια και τι δεν είδαμε να αναδύεται από τους κόλπους της Ελληνικής Κοινωνίας.  Θα πούμε κάποια πραγματάκια, όχι πολλά μη γίνει και κανένας χαμός, αλλά κάτι θα ακουστεί  με ονόματα, σκοπιμότητες,  διευθύνσεις και σχετικό ρεπορτάζ.  Στην συνέχεια όμως, όχι τώρα. Όχι ακόμα…

Πριν ξεδιπλώσω  όμως σε δεύτερη φάση,  τις σκέψεις, τις εμπειρίες και κυρίως τους προβληματισμούς που μου έχουν γεννηθεί,   θα είχε νόημα να παραθέσω μια σειρά σκέψεων και ιδεών, κάποιων άλλων,  ίσως και κάποιες θέσεις και απόψεις,  κάποιων, διαμετρικά αντίθετων μεταξύ τους,  και από διαφορετική ιδεολογική αφετηρία κινούμενων. Δεν το κάμω τυχαία.

Εξηγώ το γιατί.  Τούτο λοιπόν ως σύνθεση κειμένου,  γίνεται ώστε ο αναγνώστης πριν αρχίσει να διαβάζει ( με βαθύτερο  στόχο  μου να μελετήσει/ εμβαθύνει και να μη μείνει απλώς στην ανάγνωση )  το κείμενο αυτό. Δηλ,  να μη έχει δεχθεί και μάλιστα, «απρόκλητα» κάποιες πρώτες ενδείξεις που είτε θα τον «τσιτώσουν» είτε θα τον «ιντριγκάρουν» για να παραμείνει και αναγνώσει το άρθρο ως το τέλος. Επιχειρώ μάλλον  το δυσκολότερο. Να παραμείνει κάποιος συνειδητά για να διαβάσει και την δική μου σκέψη- ανάλυση-τοποθέτηση- εμπειρία ίσως και κάποιο story με στοιχεία συγκεκαλυμμένων φωτογραφικών αποκαλύψεων… αλλά όχι μόνον για τις αποκαλύψεις, αλλά για την ουσία των προβληματισμών.

«Αποκαλύψεων» που, σε πρώτη φάση και πρώτη «ανάγνωση» μπορούν να διαβάσουν μόνο οι αποδέκτες τους…   Αλλά μέσα από  αυτή την διανοητική διαδικασία (ανάγνωσης / μελέτης)  ταυτόχρονα και παράλληλα, προσπαθήσει να ανασυνθέσει στο  Νου του το σύνολο του παρατιθέμενου κειμένου για να μπορεί να συνθέσει, χωρίς να παραβιαστεί το Αυτεξούσιο και Αυτόβουλο της  διανοητικής του σκέψης. Φυσικά η βιβλιογραφία τεράστια. Επέλεξα λοιπόν μερικά  αποσπάσματα που εύκολα μπορούν και να διασταυρωθούν από τον παγκόσμιο ιστό.

1. «Πατριωτισμός: Η έμπρακτη αφοσίωση και αγάπη κάποιου προς την πατρίδα του» Εθνισμός: Η συνείδηση ότι ανήκει κανείς σε συγκεκριμένο έθνος∙ επίσης, το πατριωτικό αίσθημα το οποίο προκύπτει από αυτήν». {έκθεση μαθητή Γ Λυκείου}
2. «ο πατριωτισμός στηρίζεται σε όλα εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν την ταυτότητα ενός λαού. Εκφράζει την αγάπη των ανθρώπων προς την χώρα τους, τα κοινά τους πιστεύω, την κοινή τους ιστορία, τις κοινές τους καταβολές, τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους. Και μέσα από αυτή την αγάπη δημιουργείται μια αίσθηση κοινής ταυτότητας και εθνικής συνείδησης. Έτσι οι άνθρωποι αισθάνονται ότι ανήκουν κάπου, όπως ένα παιδί αισθάνεται ότι ανήκει στην οικογένεια του. Η πατρίδα τους γίνεται το σπίτι τους. Όπως λέει ο Εντγκαρντ Μορέν ο πατριωτισμός «έχει πάντοτε θετικό περιεχόμενο αφού η πατρίδα ενώνει το πατρικό και το μητρικό, και δημιουργεί αδελφική κοινότητα» (από το βιβλίο του «Τι Έθνος»). Κατά συνέπεια, ο πατριωτισμός δεν επιδιώκει να διχάσει αλλά να προσδιορίσει την ταυτότητα ενός λαού. Ο γνήσιος πατριωτισμός δίνει απάντηση στο «ποιοι είμαστε» και εκφράζει μια υγιή περηφάνια».{ Μικέλης Χατζηγάκης οικονομολόγος (LSE, Tufts). Σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στην Σχολή Κέννεντυ του Χάρβαρντ}
3. «Ο πατριωτισμός είναι έννοια ευρύτερη, επειδή είναι νοητός και σε κράτη που δεν είναι εθνικά, όπως, για παράδειγμα, οι πόλεις-κράτη της Αρχαιότητας ή της Αναγέννησης και πολυεθνικές αυτοκρατορίες έως σχετικά πρόσφατα. χρειάζεται να θυμηθούμε ότι ο εθνικισμός ως ιδεολογία γεννήθηκε φιλελεύθερος και δημοκρατικός. Υπήρξε καρπός δύο ελπιδοφόρων επαναστάσεων κοσμοϊστορικής σημασίας: της Αμερικανικής το 1776 και της Γαλλικής το 1789. Με τους όρους μιας διάκρισης που γεννήθηκε ακριβώς τότε, ο εθνικισμός αρχικά ήταν αποκλειστικά «αριστερός». Μόνο στη διάρκεια του 19ου αιώνα και από αντίδραση στη Γαλλική Επανάσταση εμφανίστηκαν «δεξιές» έως και «ακροδεξιές» εκδοχές ή παραμορφώσεις του, με απώτατη συνέπεια τα παραληρήματα του φασισμού και του ναζισμού τον 20ό αιώνα. Για τον αρχέγονο φιλελεύθερο εθνικισμό, τα έθνη είναι καταρχήν ισότιμα. Ισχύει, δηλαδή, ό,τι ισχύει και για τα άτομα. Για να ταυτιστείς με το έθνος στο οποίο ανήκεις δεν χρειάζεται να μισείς ούτε να υποτιμάς τα άλλα. Άλλωστε, είσαι πάντα ελεύθερος να αλλάξεις έθνος, αν θέλεις. Επιπλέον, ο φιλελεύθερος εθνικισμός μπορεί ασφαλώς να συνδυαστεί αρμονικά με διεθνισμό ή και άλλες υπερεθνικές ταυτότητες, όπως είναι για μας η ευρωπαϊκή. Έλληνας, Ευρωπαίος, πολίτης του κόσμου. Η λεγόμενη «πολιτική ορθότητα» έχει επιβάλει σήμερα να αποφεύγεται σαν αναθεματισμένος ο όρος «εθνικισμός» και να προτιμάται ο όρος «πατριωτισμός» {ΓΙΩΡΓΟΣ Θ. ΜΑΥΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ9.12.2018 Πηγή:www.lifo.gr}
4. «Στη σημερινή Ελλάδα ο πατριωτισμός δεν είναι προφανής. Η πραγματικότητα την οποία καλείται να υπερασπισθεί είναι ήδη απαξιωμένη ακόμη και στα μάτια όσων θέλουν να την υπερασπισθούν. Είναι χτισμένος πάνω σε αντιφάσεις, κατά συνέπεια δεν μπορεί παρά να λειτουργήσει μέσα από τις αποχρώσεις, πέραν του καλού και του κακού. Ενα είναι βέβαιο: όποιος βλέπει τη χώρα αποκομμένη από τους συμμάχους της, άρα μια χώρα που έχει απεμπολήσει τα κεκτημένα της, δεν μιλάει τη γλώσσα του πατριωτισμού. Η θέση της Ελλάδας στη σημερινή Ευρώπη, με όλα της τα χάλια, είναι κατάκτηση των Ελλήνων. Η υπεράσπιση αυτής της θέσης είναι το ελάχιστο πατριωτικό καθήκον».{Τάκης Θεοδωρόπουλος ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 18.12.2014}
5. «Η πατρίδα επομένως σημαίνει τόσο τη γενέθλια γη, τη «γη των πατέρων», δηλαδή τη χώρα με την οποία τα άτομα αισθάνονται συνδεδεμένα για λόγους γενεαλογικούς ή πολιτισμικούς, όσο και την πολιτική κοινότητα που συγκροτήθηκε από ανθρώπους οι οποίοι μοιράζονται συνειδητά μια κοινή κληρονομιά (ιστορίας, γλώσσας και πολιτισμού) και μια κοινή μοίρα. Για τους κλασικούς της πολιτικής σκέψης, η πολιτική αρετή του πατριωτισμού είναι αναγκαία για την υπεράσπιση και τη διατήρηση μιας ελεύθερης πολιτείας. Στην παράδοση του πολιτικού πατριωτισμού (η οποία ως πατρίδα εννοεί την κοινή μας ελευθερία, μια κοινότητα ελεύθερων πολιτών), η αγάπη για την πατρίδα έχει ένα νόημα εντελώς διαφορετικό από αυτό που της δίνει η εθνικιστική ρητορική, από το θαυμασμό δηλαδή για την εθνική υπεροχή και «καθαρότητα», από την υπεράσπιση της πολιτισμικής ομοιογένειας ενός έθνους ενάντια σε κάθε είδους επιμειξία.
6. Οταν μιλάει για αγάπη για την πατρίδα ο πολιτικός πατριωτισμός δεν εννοεί μιαν αποκλειστική και τυφλή πρόσδεση στην κοινότητα καταγωγής μας, αλλά έναν άλλο τύπο αγάπης, ικανό να εμπνέει το γενναιόδωρο πάθος που ωθεί το άτομο να ενδιαφέρεται όχι μόνο για την οικογένειά του, για τους συγγενείς και τους φίλους του, αλλά για όλους τους συμπολίτες του ή ακόμη και για όλους εκείνους (ανεξάρτητα από την καταγωγή τους) που είναι θύματα αδικιών, διακρίσεων και καταπίεσης. Με άλλα λόγια, ο πατριωτισμός μπορεί να είναι μια πολύτιμη για τη δημοκρατία πολιτική αρετή, δηλαδή μια δύναμη που κινητοποιεί τους πολίτες, ένα πάθος που δίνει στα άτομα το θάρρος και την αποφασιστικότητα να υπηρετούν τη χώρα τους και την κοινή τους ελευθερία, παραμερίζοντας ή και θυσιάζοντας τα εγωιστικά και ιδιωτικά τους συμφέροντα».{ Δημοσιογράφος ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ Παρασκευή, 28 Οκτωβρίου 2011}
7. «{γιατί}…η Αριστερά θα έπρεπε να αντιτάσσεται στον εθνικισμό με τον λόγο του πατριωτισμού.Αντίθετα, η Αριστερά σχεδόν πάντοτε άφηνε στη Δεξιά το μονοπώλιο αυτού του λόγου. Η Αριστερά ήταν διεθνιστική και καλλιεργούσε έναν πατριωτισμό βασιζόμενο στην αφοσίωση στο κόμμα ή στο συνδικάτο. Εκτός από λίγες αξιέπαινες εξαιρέσεις, οι αριστεροί διανοούμενοι δεν εργάστηκαν για να θεμελιώσουν έναν λόγο του πατριωτισμού ικανό να νικήσει τον εθνικισμό. Είναι επείγουσα ανάγκη να θεραπεύσουμε αυτή τη διανοητική και πολιτική αδυναμία. Η δημοκρατική Αριστερά οφείλει να αντιμετωπίσει τον εθνικισμό στο ίδιο το δικό του πεδίο. Οφείλει να ανταποκριθεί στην ανάγκη εθνικής ταυτότητας, αλλά η δική της απάντηση πρέπει να είναι διαφορετική από εκείνη του εθνικισμού. Αν αξιοποιηθεί όπως πρέπει, ο πατριωτισμός μπορεί να υποστηρίξει και σήμερα διάφορες μορφές πάλης για τη χειραφέτηση και την αναγνώριση. Μπορεί να μας βοηθήσει ακόμη να ανακαλύψουμε ξανά και να ζήσουμε την πολιτική στράτευση στο πιο υψηλό και αυθεντικό της νόημα, ως τέχνη της δημοκρατικής ζωής. Χρειαζόμαστε έναν πατριωτισμό που θα κρατάει ενωμένες την πατρίδα και την ανθρωπότητα, το έθνος, την πολιτική ελευθερία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Μακάρι να κάνω λάθος, αλλά νομίζω ότι είναι ακόμη λίγοι εκείνοι που κατανοούν αυτό το τόσο απλό μάθημα της Ιστορίας. Θα το κατανοήσουμε ίσως όταν θα είναι πάρα πολύ αργά..»{ από το βιβλίο του Μαουρίτσιο Βίρολι «Nazionalisti e patrioti»}  ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…