ΜΙΚΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟ ΤΟΥ ΓΕΝΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΨΥΧΩΝ ΜΑΣ {ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΟΣΩΝ ΤΟΝ ΕΖΗΣΑΝ}
Ο Αλέξανδρος Βάμβας, ένας γνήσιος Σπετσιώτης, απόγονος ηρώων του αγώνα των Σπετσιωτών, κατά των Τούρκων Οθωμανών, από ναυτική οικογένεια, μεγαλωμένος και ζυμωμένος, με τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις και την Ορθοπραξία στην βιωματική ορθοδοξία, παρά το πολυσχιδές πνευματικό, ιεραποστολικό και παιδαγωγικό έργο που παρέδωσε στην Ελληνική κοινωνία δεν έχει λάβει ακόμα την θέση που του αξίζει. Υπήρξε πέρα και πάνω από όλα Δάσκαλος. Παιδαγωγός. Ιεραπόστολος. Φλογερός Ιεροκήρυκας. Πνευματικός πατέρας 100αδων νέων το διάστημα 1950 – 1990. Μέχρι και την τελευταία του πνοή στις 9 Ιουλίου του 1991, που έφυγε από κοντά μας, πριν περάσει στην γειτονιά των Αγγέλων και καθίσει στην Τράπεζα μαζί με Αγίους και Οσίους, Μάρτυρες της Πίστεως μας, δίδασκε με το παράδειγμα του. Με το ήθος και την συνέπεια Λόγων και Έργων. Ακόμα και μέσα από την προσωπική του οδύνη το διάστημα που πονούσε αφόρητα από την ταλαιπωρία του με τον καρκίνο, τον οποίο επέτεινε το υψηλό ζάχαρο του, μας δίδασκε με το προσωπικό του παράδειγμα καρτερία. Υπομονή. Προσευχή. Αγάπη. Γαλήνη. Ηρεμία. Μα πάνω από όλα δίδασκε Ήθος και Αξιοπρέπεια! Δίδασκε την συγχώρηση. Την αλληλό περιχώριση. Την συγνώμη.
Ο Αλέξανδρος Βάμβας, υπήρξε Φύση και Θέση κατ Ουσία Μέγας διδάσκαλος. Θεολόγος πραγματικός. Κανονικός Μαθητής Χριστού. Κάθε του λέξη ενσαρκώνονταν από το ίδιο του το προσωπικό παράδειγμα. Δίδασκε με την απλότητα στην καθημερινότητα της ζωής του. Ο Λόγος του Ευαγγελίου ήταν η ίδια του η ζωή. Στην καθημερινότητα του. Βίωνε ο ίδιος και προσκαλούσε σε αυτή την πρακτική και νοοτροπία ζωής με τον εφαρμοσμένο Χριστιανισμό στην πράξη. Μας υπενθύμιζε συχνά τους λόγους του μεγάλου Γάλλου φιλόσοφου Ροζέ Γκαρωντύ που τόνιζε «ο Χριστιανισμός απέτυχε γιατί δεν εφαρμόστηκε από τους Χριστιανούς και ο κομουνισμός απέτυχε γιατί εφαρμόστηκε μέχρι τελευταία του λέξη»
Υπήρξε πνευματικός καθοδηγητής και διδάσκαλος για 100αδες παιδιά όλων των ηλικιών. Δάσκαλος στο Σχολείο της Αναργυρείου στις Σπέτσες και στις σχολές του Αποστόλου Παύλου. Ομαδάρχης και αργότερα αρχηγός στις κατασκηνώσεις επί 30 και πλέον έτη. Στα οικοτροφεία της Αδελφότητας Θεολόγων της Ζωής όπου και αν υπηρέτησε ανιδιοτελώς. Με συνέπεια και συνέχεια. Απλός στρατιώτης. Ειδικώς στον Πειραιά που τόσο αγάπησε. Επιμορφωτής 100αδων φοιτητών και σπουδαστών. Φλογερός Πατριώτης. Αλλά κανονικός Πατριώτης και όχι σαν τους σημερινιούς “επαγγελματίες πατριώτες”! Ο Λόγος του αναμμένος πυρσός, που φωτίζει και καθοδηγεί μέσα στα μεγάλα πνευματικά σκοτάδια που έχουν ρίξει την βαριά σκιά τους πάνω από τον γεωγραφικό χώρο που λέγεται (ακόμα) Ελλάδα…
Τούτη η ανάγκη είναι μόνον που με ανάγκασε ύστερα από τόσα έτη μιας ιδιότυπης σιωπής που “καταδίκασα” τον ευατό μου δίκην “πνευματικής άσκησης”, κλείσαμε περισσότερα από 20 έτη από την εκδημία του, 28 έτη για την ακρίβεια, με τούτη την χρονιά (2019) για κινήσω να γράψω και να κάμω τούτο το μικρό αφιέρωμα σε έναν μεγάλο οραματιστή. Ένα αφιέρωμα που ετοιμάζεται με προσοχή αρκετά χρόνια πίσω και θα ξεδιπλωθεί σταδιακά και ανά περιόδους. Το πρώτο μικρό κεφάλαιο σε τέσσερα μέρη θα ξεδιπλωθεί τούτο τον Ιούλιο του 2019. Τα επόμενα κεφάλαια με άλλες ευκαιρίες. Πρώτα ο Θεός.
Παρά τα όποια ανθρώπινα ελαττώματα και αδυναμίες, που είχε όπως όλοι μας σε τούτη την συνεχή αέναη και αδιάκοπη Πορεία προς την κατά “Χάριν Θέωση” και το “καθ Ομοίωση”, εν τούτοις, φρόντιζε κάθε στιγμή της ζωής του, κάθε λεπτό, σε κάθε ανάσα του να διδάσκει με το παράδειγμα του. Την σεμνότητα. Την ταπεινότητα του. Την ανυπόκριτη διδασκαλία του. Την λιτή ζωή του. Το απαράμιλλο ήθος του. Την αδιαπραγμάτευτη θέση του για τα μεγάλα οράματα, τις αξίες και τα ιδανικά που οφείλει να εμπνέει η Ελλάδα στα Παιδιά της. Ποια Ελλάδα όμως ; Πάντως όχι αυτή που βιώνουμε τα τελευταία 45 έτη. Μια Ελλάδα που θα μορφώνει τα παιδιά της με την Ελληνική γλώσσα, τον Ελληνικό Πολιτισμό και τις μεγάλες ελληνικές αξίες των προγόνων μας αλλά και θα διαπαιδαγωγεί με τα νάματα της Πίστεως στην Ορθοδοξία. Στον Ελληνισμό.
Προειδοποιούσε συχνά για όσα στην συνέχεια και μετά τον θάνατο του, έγιναν στην `Ελλάδα.
Ήταν η περίοδος, αρχές 10ετιας του 1980 που έβγαζαν τα αρχαία Ελληνικά από την βασική εκπαίδευση και κατακεραύνωνε το τότε πολιτικό σύστημα. Μιλούσε διαρκώς για την δύναμη της Ελληνικής γλώσσας και την ύψωνε στα ουράνια καθώς “είναι η γλώσσα που ο Θεός διάλεξε για να επικοινωνήσει το Ευαγγέλιο Του”. Συχνά έλεγε «αν χαθεί η ελληνική γλώσσα από τα σχολειά μας τότε θα αρχίσει το ξερίζωμα της Ελλάδος από τις ψυχές των Ελλήνων» και έτσι έχει γίνει. Τα αρχαία Ελληνικά πλέον είναι μάθημα επιλογής… δυστυχώς όταν σε άλλες χώρες με μεγάλο βάθος πολιτισμικό όπως η Κίνα και άλλα νεότερα κράτη όπως οι ΗΠΑ ο Καναδάς και η Αυστραλία εισάγουν το μάθημα των αρχαίων Ελληνικών ως πρώτη ξένη γλώσσα! Έλεγε πολλά «τέτοια» που απλά φανέρωναν έναν χαρισματικό άνθρωπο μελέτης και βαθιάς ανάλυσης σε βάθος 10ετιών.
Σήμερα ο Αλέξανδρος Βάμβας, αν ζούσε υπερβαίνοντας την 9η 10ετια της ζωής του- έφυγε στα 63 του- θα κινδύνευε να τον πουν «άγιο» ή «προφήτη» με την μανία του αρρωστημένου γεροντισμού που επικρατεί και την αγιό λαγνεία… Γεμίσαμε ξαφνικά αγίους και οσίους… Λες και φοβόμαστε μη τάχα έρθει η Δευτέρα Παρουσία και δεν προλάβουμε να τους ανακηρύξουμε. λες και όσοι ο άνθρωπος ανακηρύσσει πρόωρα και πέραν των ιερών κανόνων, των παραδώσεων και των άγραφων πνευματικών νόμων, θα τους αναγνωρίσει και ο Μέγας Θεός ενώπιον Του όταν έρθει η ώρα της κρίσεως όλων μας. Τρομάρα μας…
Ο Αλέκος, με όσα είχε προ είπει και προ λαλήσει, όχι γιατί ήταν άγιος ή προφήτης, αλλά γιατί είχε διεισδυτική αναλυτική ματιά, και χάρισμα Θάρρους και Αρετή να λέγει όσα πρέπει και όσα τον φώτιζε ο καλός Θεός, σαν εκείνους τους μοναχικούς προφήτες της Βίβλου, που λένε τις αλήθειες τους χωρίς να περιμένουν κάτι, σήμερα(2019) θα κινδύνευε να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης, από κάποιους επιτήδειους που ως βιομηχανία φτιάνουν «αγίους», για τον παρά και τον κουμπαρά…
και παρά το γεγονός ότι η Ορθοδοξία, ανά τους αιώνες, 2000 χρόνια τώρα, δεν έχει τέτοια πρακτική να παράγει σχεδόν βιομηχανικά αγίους όπως κάμει το Βατικανό που έτσι και αλλιώς είναι στην πολιτική και πρακτική του ακριβώς για να συγκρατήσει τους πιστούς του σε ένα απολύτως εκκοσμικευμένο συνονθύλευμα χριστιανικής φιλοσοφίας με ολίγον από όλες τις άλλες κοσμοθεωρίες και θρησκείες… Τουρλού – τουρλού.
Τώρα αντιλαμβάνομαι γιατί ορθώς ο ιδρυτής της ΖΩΗΣ Ευσέβιος Ματθόπουλος αλλά και ο συνεχιστής του έργου του, Σεραφείμ Παπακώστας, και οι συνεχιστές αυτών μέχρι σήμερα έθεσαν αυστηρότατες βάσεις, όρους και προϋποθέσεις για τα μέλη της αδελφότητας Θεολόγων η Ζωή. Ακριβώς για να προλάβουν τέτοια ξένα προς την Ορθοδοξία φαινόμενα. Φαινόμενα που δυστυχώς έχουν κατακλύσει την εκκοσμικευμένη Ορθοδοξία μας.
Ο Θεός ευδόκησε και παραχώρησε την τελευταία 10ετια της ζωής του, 1980 – 1991 να την περάσω δίπλα του. Έτσι είχα την Ευλογία και την μεγάλη τιμή, και ύψιστη χαρά να τον έχω και Πατέρα πνευματικό. Και Δάσκαλο. Και Παιδαγωγό. Και πνευματικό καθοδηγητή.
Βρέθηκα στο Οικοτροφείο του “Πειραϊκού Φάρου” τέλη 1979, στις αρχές του 1980. Παιδί ακόμα. Γυμνασιόπαιδο. Αν και θα είχε αξία για τις επόμενες γενιές να διηγηθώ το πως βρέθηκα εκεί, μέσα από ένα ζωντανό, αληθινό προσωπικό θαύμα για μένα αλλά και για τον ίδιο, που με δάκρυα στα μάτια εκείνο το βράδυ, μου έδινε μια μαύρη ελιά μέσα σε ένα λευκό μικρό πιατάκι του καφέ, θα ήταν εκεί γύρω στις 03 00 το πρωί και ύστερα από πολλές – πολλές ώρες σκάψιμο στην παιδική ψυχή μου και μου έλεγε :
«άκου Παιδί μου αν έχουμε μόνον μια ελιά», και μου την δίνει να την φάω, την τρώω φοβισμένος μα και απορημένος μέσα στην τρομάρα μου μπροστά στον γίγαντα κυρ Αλέκο που εκείνη την ημέρα το πρωί μόλις είχα γνωρίσει , και τότε παίρνει το κουκούτσι από το πιατάκι όπως το άφησα, το βάζει στο στόμα του, και συμπληρώνει, «αυτό που μένει θα το τρώω εγώ!» .
Τότε, εκείνη την μεγάλη για μένα νύχτα, μάλλον πρωί πια, αφού η συζήτηση μας είχε ξεκινήσει από το μεσημέρι νομίζω αν θυμάμαι καλώς στις 12:30, δηλ πριν χτυπήσει το κουδούνι για την μεσημεριανή τράπεζα, ξεκινούσε αυτό το μεγάλο 10αετες ταξίδι στην γνώση. Ταξίδι στην εμπράγματη εμπειρία και το παράδειγμα. Ταξίδι στην απλότητα και την σεμνότητα. Την λιτή ζωή.
Ταξίδι και αληθινά μαγευτική εμπειρία δίπλα σε μια πνευματικά ισχυρή ηγετική φυσιογνωμία και μεγάλη αυτόφωτη Προσωπικότητα, από τα χέρια της οποίας είχαν περάσει είτε ως κατηχητόπουλα, είτε ως ομαδόπουλα των ΧΜΟ, ως μαθητές, είτε ως σπουδαστές, είτε ως κατασκηνωτές, είτε ως φοιτητές της ΧΦΕ, 10αδες (αν όχι 100δες) γνωστές σήμερα 2019, πολιτικές αλλά κυρίως πνευματικές μορφές όπως ο Χρήστος Γιανναράς, ο Σταμάτης Σπανουδάκης, ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο Γεώργιος Μποροβίλος, ο Γεώργιος Λέκκας, ο Χρήστος Παπαθανασίου(νυν Μητροπολίτης Μάνης Χρυσόστομος) και ο Ιωάννης Παπαθανασίου διακεκριμένος ιατρός, 10αδες νυν Επίσκοποι και Θεολόγοι, ιατροί, ιστορικοί, αρχαιολόγοι, θεολόγοι, φιλόλογοι, ακαδημαϊκοί, πανεπιστημιακοί, Πολιτικοί αλλά και μεγάλοι διδάσκαλοι του Γένους. Και ο αριθμός Αυτών ων ουκ έστι…
Θα πρέπει να ξύσω μνήμες και να επαναφέρω θύμισες για τούτο το κόσμημα της Ορθόδοξης βιωματικής θεολογίας. Υπήρξε για μένα μένα ο Πατέρας που δεν γνώρισα. Η ζωντανή Αγάπη που μου έλειψε στα πρώτα παιδικά χρόνια και μου την έδωσε στο υπέρ 100πλάσιο. Υπήρξε ο άνθρωπος μου. Ο φίλος και οδηγός μου. Το Πρότυπο Ζωής μου. Ο Άνθρωπος μου. Ο δικός μου άνθρωπος!
Η Μητέρα που από τα στήθια της δεν βύζαξα γάλα γιατί ο Θεός μου έδωσε τον πνευματικό «γαλακτοτρόφο» Αλέξανδρο Βάμβα που μου έδωσε από το πνευματικό γάλα του Αποστόλου Παύλου και των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας τους οποίους είχε περί πολλού, και σε κάθε ευκαιρία έφερνε στον Λόγο του και στα κηρύγματα του.
Ο κυρ Αλέκος , ή (σκέτο) Αλέξανδρος, υπήρξε όμως και μια βαθιά εμβληματική πολιτική Προσωπικότητα. Είχε όραμα. Την Ελλάδα. Είχε αξίες, όπως το ήθος, που τις δίδασκε με κάθε τρόπο μα πάνω από όλα με το προσωπικό παράδειγμα του. Αγαπούσε να διηγείται ιστορίες και σελίδες από την νεότερη προ επαναστατική και μετ επαναστατική Ελλάδα μέσα από τις πηγές της βάζοντας κάποιον να διαβάζει την ώρα του φαγητού ή σε άλλες στιγμές της κοινής μας ζωής στο οικοτροφείο στον Πειραιά στην Αιτωλικού ή στο άλλα οίκημα στο μέγαρο Γαβριήλ, που σήμερα ρημάζει, επί της οδού Γούναρη 26. Και αργότερα όταν το οικοτροφείο του Πειραϊκού Φάρου μεταφέρθηκε στην οδό Νοταρά όταν η οικογένεια Δημάδη έκαμε την μεγάλη δωρεά και αγοράστηκε το κτήριο στην γωνία Ευαγγελιστρίας και Νοταρά απέναντι από τα Ζάννειο Ορφανοτροφείο και το ομώνυμο ιστορικό σχολείο. Είχε περί πολλού τον Ιωάννη Καποδίστρια και συχνά μας εξηγούσε γιατί οι ξένοι και τα συμφέροντα τους τον δολοφόνησαν .
Έλεγε συχνά πυκνά «παιδιά μου να μη επιτρέψετε εσείς οι οικογένειες σας, να δηλητηριαστούν από τούτα τα μασκαραλίκια που φέρνουν, τάχατες οι δήθεν Ευρωπαίοι… εσείς να κάμετε οικογένειες. Να κάμετε παιδιά γιατί έρχεται ο καιρός και δεν είναι μακριά με τούτα όλα που βλέπουμε, που οι Έλληνες θα μετριώμαστε στα δάκτυλα του χεριού μας! Να μη επιτρέψετε τούτο το κακό! Εσείς να κάμετε παιδιά έστω και αν δυσκολεύεστε…θα έρθει η στιγμή που τα φέρετε και βόλτα. Δείτε τις μανάδες και τις γιαγιάδες σας. εκείνες δεν ήσαν μάνες που έκαμαν τόσα παιδιά μέσα στις στερήσεις; Όλα μεγάλωναν.»
Αλήθειες πικρές που σήμερα μας πληγώνουν γιατί έχουν γίνει η σκληρή πραγματικότητα. Η υπογεννητικότητα και το δημογραφικό είναι το υπ αριθμόν ένα εθνικό πρόβλημα! Και όμως ουδείς ασχολείται. Ουδείς! Αν ζούσε σήμερα ο Αλέξανδρος Βάμβας δεν θα τους είχε αφήσει σε ησυχία με τον πύρινο Λόγο και τα κηρύγματα του!
Όταν ανέβαινε στον ιερό άμβωνα σιγή του τάφου στο πλήρωμα της Εκκλησίας για να ακούσουν τον πράγματι Θείο και Ιερό Λόγο του Ευαγγελίου που το ερμήνευε και το απέδιδε ακόμα και μέσα από απλές καθημερινές στιγμές της ζωής μας στο οικοτροφείο. Ερμήνευε μια ευαγγελική περικοπή αλλά ταυτόχρονα δίδασκε και απευθυνόταν σε κάποιον από εμάς τα παιδιά του οικοτροφείου, υπαινισσόμενος τόσα όσα… ώστε να μην εκθέτει, αλλά το μήνυμα το έστελνε στον παραλήπτη που έπρεπε… ήξερε πχ μια αταξία που είχε κάμει κάποιος από εμάς, και εκείνη την περίοδο που είχα πάει στο οικοτροφείο πρέπει να ήμασταν πάνω από 170 παιδιά, φοιτητές, σπουδαστές και φοιτητές, και δίδασκε με διακριτικότητα πως να μη επαναληφθεί το λάθος ή όποια αταξία μας….
Κάθε βράδυ στο τραπέζι πάντα έβρισκε μια ιστορία να μας διηγηθεί μέσα από την καθημερινότητα μας, για να μας διδάξει ήθος και ευθυκρισία. Είχε περί πολλού την διάκριση. Έλεγε : «παιδί μου να έχεις διάκριση. Να γνωρίζεις δηλ πως και γιατί θα πράξεις τι. Η διάκριση είναι αρετή. Μεγάλη. Η διάκριση δίδει φως στο Νου και την ψυχή μας. Να ζητάς από τον καλό Θεό να σε φωτίζει και σου δίδει διάκριση…»
Αν και πολύ αυστηρός παιδαγωγός εν τούτοις όταν ένιωθε ότι το τόξο θα σπάσει ξέντωνε το τόξο και άφηνε να φανεί η πατρική αγάπη. Μιλούσε διαρκώς για την αληθινή και ανυπόκριτη συγνώμη. Την αληθινή και ειλικρινή συγνώμη που έπρεπε να συνοδεύεται με πράξεις αγάπης και αλληλεγγύης. Με έργα ανάλογα και αντίστοιχα που επισφραγίζουν την ουσία της συγνώμης και της συγχώρησης.
Μα παράλληλα ενεθάρρυνε όλους μας να είμαστε δίκαιοι. Όσο και αν αυτό κοστίζει προσωπικά. Έλεγε «Αν είναι ο δημιουργός μας Δίκαιος δεν μπορεί να είναι τα δημιουργήματα του; Τι λέτε;» και ύψωνε επιβλητικά την βροντερή φωνή του!
Πίστευε στην δύναμη της προσευχής και το έδειχνε με προσοχή. Προσευχόταν κάθε στιγμή. Κάθε λεπτό. Κρατούσε στην τσέπη του ένα κομποσκοίνι και όλο το «παίδευε»… καμιά φορά όταν τον έπαιρνε ο ύπνος στην πολυθρόνα διαβάζοντας με το βιβλίο πάνω του στο άλλο χέρι που κρέμονταν έβλεπες κρυμμένο στην φούχτα του το κομποσκοίνι του…τριμένο και φθαρμένο από την συνεχή αδιάκοπη και αέναη χρήση. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΕΔΩ
Αλέξανδρος Σ.
Ελλάδα. Αθήνα. Ιούλιος 2019
ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΣ, ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ….