ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Τι (στα αλήθεια μάς) είπε ο απερχόμενος Αμερικανός Πρόεδρος στην ομιλία του από την χώρα που γέννησε την Δημοκρατία;
Το «κρυφό και αδιόρατο μυστικό» μήνυμα του Barack Obama, από την Αθήνα που γέννησε την Δημοκρατία, προς την Ανθρωπότητα!
Φαινομενικά σε όλες τις αναλύσεις, τα άρθρα και όσα άλλα, είμαι βέβαιος ότι θα διαβάσετε(με) για την πράγματι εμβληματική και με στόμφο ομιλία, όντως «παρακαταθήκη» του Αμερικανού Προέδρου από την Αθήνα, αν μη τι άλλο (μερικώς) ισχύουν! Αν όχι όλα, αλλά τα περισσότερα με θετικό πρόσημο, σίγουρα ισχύουν. Είτε ξεκινάς καλοπροαίρετα, είτε υποψιασμένος, είτε προκατειλημμένος. Και ένας ύμνος υπέρ της Ελλάδος ήταν το μήνυμα του, όπως θα επιμένουν οι πολιτικά «ουδέτεροι», αλλά αντίπαλοι της κυβέρνησης και οι αθεράπευτα ρομαντικοί. Και στήριξη, όπως θα θέλει και θα επιμένει η κυβέρνηση. Και ύμνος υπέρ της δημοκρατίας που… «στην Ελλάδα καταστρατηγείται από την κυβέρνηση», όπως θα «διαβάσουν» όλοι οι πολέμιοι της συν κυβέρνησης. Και ύμνος προς τον Ελληνικό πολιτισμό και την κλασική αρχαία Ελλάδα θα είναι, όπως θα θέλουν οι απλοί ακομμάτιστοι Έλληνες πατριώτες Πολίτες. Και διαφήμιση για την Ελλάδα. Και το brand name Greece, Hellas, FILOTIMO, FILOXENIA μετοχοποιήθηκε, και στο χέρι μας είναι να το κάνουμε κεφάλαιο. Και μεγάλη ιστορική στιγμή ήταν. Και όλα όσα θετικά θα βρουν και θα του αναγνωρίσουν όλοι όσοι θα γράψουν διθυράμβους για το περιεχόμενο της ομιλίας «παρακαταθήκη» του Αμερικανού Προέδρου, όπως ορθώς την χαρακτήρισαν στο σύνολο τους τα Αμερικάνικα και ευρωπαϊκά ΜΜΕ. Και στο σημείο αυτό θα πρέπει να πω πως οφείλει η Ελλάδα, ως χώρα να αξιοποιήσει με κάθε τρόπο. Τιμώντας ίσως και με την ανώτατη τιμητική διάκριση, κάνοντας πρεσβευτή της χώρας τον πρώην Αμερικανό Πρόεδρο, ώστε να έχει και το κίνητρο και ο ίδιος να πιστέψει στα αλήθεια. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έδωσε πολλά στην Ελλάδα και σε όλους μας. Και στην κυβέρνηση έδωσε και στην αντιπολίτευση έδωσε. Και στον κάθε Έλληνα έδωσε γιατί προσπάθησε, επιτυχώς ή όχι αυτό είναι προσωπικό ζήτημα για το κάθε ένα μας, να ανεβάσει την ψυχολογία μας! Το κυριότερο.
Παρακαταθήκη, γιατί πράγματι εμπεριείχε και τέτοια στοιχεία σε όλο ύφος και το πνεύμα αυτής της (τελευταίας) δημόσιας τοποθέτησης του, πριν παραδώσει την σκυτάλη της εξουσίας. Σίγουρα δεν ήταν μια αμιγώς πολιτική ομιλία! Περισσότερο φιλοσοφική και δημόσιος στοχασμός. Με διλήμματα για το πού πάει η ανθρωπότητα και τι κόσμο θέλουμε; Όσο και να θέλουμε να της προσδώσουμε, με διάφορες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, πολιτικό χαρακτήρα. Είτε αρνητικά, είτε θετικά. Θα είναι θέμα δημόσιας διαβούλευσης και προβληματισμού για αρκετό καιρό στην Ελλάδα. Στα 54 λεπτά δεν είπε και λίγα.
Φυσικά και το βαθύτερο πολιτικό μήνυμα που δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε είναι ότι όλες αυτές οι τοποθετήσεις του καθ όλη την διάρκεια της παραμονής του στην Αθήνα αλλά και η επιλογή του να έρθει στην Ελλάδα και να κάνει μια τέτοια βαρυσήμαντη ομιλία είχε και μια άλλη αφετηρία γεωπολιτικής σημασίας. Αναβάθμιση της Αθήνας. Του ρόλου της Ελλάδος γεωπολιτικά και γεωστρατηγκά.
Αν μάλιστα δει κανείς την ομιλία αυτή σε αντιδιαστολή με την αντίστοιχη που είχε κάνει στο πρώτο του ταξίδι, στην Τουρκία όταν εξελέγη για πρώτη φορά, μακράν απέχουν από το ύφος, το περιεχόμενο και η ουσία, και το όλο πνεύμα εκείνης της ομιλίας του με αυτή στην Αθήνα. Καλώς ή κακώς είχε και ένα σαφές πολιτικό μήνυμα υπέρ της Ελλάδος και της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής της θέσης, ως πόλο σταθερότητας στην περιοχή. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές. Ο απερχόμενος Αμερικανός Πρόεδρος δεν μπορεί να βοηθήσει την χώρα παρά μόνο σε επίπεδο ρητορικής και διακριτικών πιέσεων… ως εκεί και τίποτα παραπέρα. Αν πράγματι πίστευε όσα είπε για την Ελλάδα είχε την ευκαιρία να κάνει πολλά όσο ήταν εν ενεργεία πρόεδρος ήδη από το 2010…
Σίγουρα θα υπάρξουν πολλές και ποικίλες ερμηνευτικές προσεγγίσεις για αυτή την ομιλία. Όμως αυτά θα τα πουν και θα τα γράψουν και άλλοι συνάδελφοι.
Ωστόσο, όσο τον άκουγα και τον πρόσεχα –και με την γλώσσα του σώματος να στέλνει τα περισσότερα μηνύματα – τόσο ένιωθα πως είχα περισσότερο να κάνω με μια απολογία {κατά το απολογία Σωκράτους} για την πολιτική και τα λάθη που υπαινίχθηκε αλλά δεν παραδέχθηκε, ούτε φυσικά τα ανέφερε.
Το όλο ύφος και πνεύμα ήταν σαφέστατα και ξεκάθαρα απολογητικό! Απευθυνόμενος όμως προς το δικό του «προσωπικό» ακροατήριο στις ΗΠΑ. Άλλωστε αυτή η πολιτική επανέφερε τους Ρεπουμπλικάνους, αν και δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι στις ΗΠΑ το παιχνίδι είναι διαμοιρασμένο εδώ και πολλά χρόνια. Οκτώ χρόνια οι μέν και οκτώ χρόνια οι δε. Ενίοτε και εναλλάξ. Τα έχουμε δει αυτά όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Γνωρίζει λοιπόν ο Barack Obama άλλωστε ότι η ομιλία αυτή μεταδίδεται live σε ολόκληρο τον κόσμο. Τώρα μια διαπίστωση που οφείλουμε να κάνουμε είναι ότι «πολύ απλά ο άνθρωπος τόχει»! Το χάρισμα της επικοινωνίας. Είναι βαθιά επικοινωνιακός. Ξέρει πώς και πότε να μιλήσει και κυρίως πού και σε ποιους μιλάει κάθε φορά. Εξ ου και πειστικός στους περισσότερους ακροατες του. Φάνηκε να πιστεύει ακράδαντα όλα όσα έλεγε. Τώρα, αν και κατά πόσο έγραψε αυτή την ομιλία θα ήθελα να πω πως ο συγκεκριμένος σημειώνει σε Points και από στήθους αναπτύσσει. Φυσικά και διάβασε αρκετά περί Ελλάδος, άλλωστε το έχουμε δει κάθε φορά που καλούνται οι εκπρόσωποι της Ελληνικής κοινότητας στον Λευκό Οίκο για τον εορτασμό της εθνικής μας ανεξαρτησίας από τους Τούρκους Οθωμανούς το 1821 ότι μιλάει με πολλές λεπτομέρειες για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Έχει λοιπόν ένα μεγάλο επικοινωνιακό χάρισμα.
Ένα χάρισμα έμφυτο αλλά που συστηματικά καλλιέργησε. Όχι με τεχνικούς όρους αλλά με συναισθηματική νοημοσύνη περισσότερο και μετά και με τεχνικές λόγου.
Μια πρώτη «ανάγνωση» λοιπόν του παγκόσμιου μηνύματος –κήρυγμα και ύμνος υπέρ του πολιτεύματος της Δημοκρατίας που θέλησε να στείλει ο (απερχόμενος και επαν- ερχόμενος με άλλη ιδιότητα φυσικά στα παγκόσμια δρώμενα) Αμερικανός Πρόεδρος Barack Obama, δεν μπορεί να γίνει κατανοητή, αν δε δούμε ορισμένα, και μόνο ελάχιστα, βασικά συστατικά της πετυχημένης «συνταγής» που προσωπικά ο ίδιος –ξανά – χρησιμοποίησε και από το λόγο που εκφώνησε από την Αθήνα (του Περικλή και του Θουκυδίδη) και των άλλων μεγάλων ανδρών της χρυσής περιόδου του Παρθενώνα και εντεύθεν μέχρι και της επαναστάσεως που κήρυξε κάποιος Επίσκοπος για την εθνική ανεξαρτησία (δεν είπε από ποιους ) της Ελλάδος.
Πριν τα δούμε συνοπτικά, επιγραμματικά και περιεκτικά, όλα αυτά, τα στοιχεία ανάλυσης του μηνύματος Ομπάμα θα ήθελα να καταθέσω από προσωπική εμπειρία, ζώντας στις ΗΠΑ και παρακολουθώντας από κοντά εκείνη την πρώτη του προεκλογική εκστρατεία, ότι προσωπικά μου θύμισε τον Ομπάμα του 2007 και του 2008. Όταν διεκδικούσε αρχικά το χρίσμα, μεταξύ των συνυποψηφίων του στο Δημοκρατικό κόμμα και εν συνεχεία ως υποψήφιος για το αξίωμα του προέδρου.
Ο Λόγος του κάτω από τους πρόποδες και τη Γη που χτίστηκε ο Παρθενώνας και η Ακρόπολη και τα άλλα μεγάλα μνημεία που οικοδόμησαν και καλλιέργησαν και σφυρηλάτησαν μέσα από την Εκκλησία του Δήμου, την Δημοκρατία δεν ήταν τόσο – ή μάλλον για να ακριβολογώ καθόλου – πολιτικός! Και τώρα αυτός που εκφώνησε από στήθους, από την Αθήνα του Περικλή και του Θουκυδίδη, και τότε από την Νέα Γη (ως είθισται να αποκαλείται η Αμερικανική Ήπειρος), που γεννήθηκε και γαλουχήθηκε ο ίδιος και έφτασε ως το ύπατο πολιτειακό αξίωμα, αυτό του προέδρου των ΗΠΑ αλλά και ταυτόχρονα τη γη που μαρτύρησε ο νοητός «πνευματικός πρόγονος» του, ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ!
…
Ο Λόγος του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου από την Αθήνα του Περικλή και των άλλων Ελλήνων προγόνων μας και γεννητόρων της Δημοκρατίας δεν ήταν ένας πολιτικός, δικανικός ή πολύ περισσότερο διπλωματικός λόγος, όσο ένας βαθύς αναστοχασμός με βαθιά φιλοσοφική και πνευματική αναζήτηση {είμαστε όλοι είπε «ίσοι ενώπιον του Θεού» είπε αόριστα… για την πορεία του Ανθρώπου.
Και αφού έπλεξε το εγκώμιο των Ελλήνων προχωρησε στο «εγκώμιο προς τον Άνθρωπο». Τον Άνθρωπο που έφτιαξε τόσα επιτεύγματα και προόδευσε χάρη στην παγκοσμιοποίηση… Με όποια ελαττώματα και αν φέρει μαζί της η παγκοσμιοποίηση. Ανέφερε επιγραμματικά κάποια, αλλά δεν στάθηκε σε κανένα από αυτά. Τα προσπέρασε. Την αποξένωση. Την ανεργία. Την εξατομίκευση. Τις αγορές. Την μείωση των ελευθεριών. Την αδικία και τις ανισότητες. Όλους εκείνους που αποφασίζουν κρυφά και δεν πληρώνουν φόρους. Και κάποια άλλα τα υπαινίχθηκε… αλλά δεν τα ανέφερε καν… Αναφορά, λοιπόν, και ύμνος στην Άνθρωπο και στις κοινωνίες που προοδεύουν μέσα από την παγκοσμιοποίηση και την «ανοιχτή παγκόσμια διακυβέρνηση»…
Του Ανθρώπου που προχωρά προς το μέλλον, κουβαλώντας το προσωπικό παρελθόν του, με ό,τι συνεπάγεται αυτό (ιστορία, βιώματα, εθνική, φυλετική, πολιτισμική και θρησκευτική ταυτότητα) με πορεία προς το «άγνωστο» μέλλον. Ποιο μέλλον; Το προσδιόρισε με μια αχνή και στιγμιαία αλλά δυσδιάκριτη γραμμή με την φράση «πρέπει να προχωρήσουμε προς μια ανοιχτή παγκόσμια διακυβέρνηση των λαών», είπε.
Ο λόγος που εκφώνησε και το μήνυμα που εξέπεμψε, με πολλούς αποδέκτες εντός και εκτός ΗΠΑ, είχε εκείνα τα γνωστά μεσσιανικά χαρακτηριστικά (που εν τέλει τον έφεραν και στην εξουσία) εκείνα τα στοιχεία του Ρήτορα! Του Κήρυκα, και μάλιστα διαπρύσιου «ιεροκήρυκα» της ιδέας για το πολίτευμα (με ανοιχτή διακυβέρνηση) της Δημοκρατίας. Του «Απόστολου» μιας ιδέας (και εν προκειμένω της Δημοκρατίας) παρά του ξύλινου και στείρου, χωρίς συναίσθημα, πολιτικού λόγου. Άλλωστε πάντα, όταν απευθύνεται σε πλατύ κοινό και μάζες πάντα ο Λόγος του εχει όλα αυτά τα στοιχεία και τα μεσσιανικά χαρακτηριστικά.
Δεύτερο βασικό συστατικό της πετυχημένης συνταγής. Γνώριζε πολύ καλά την ακτινογραφία και το {ΕΔΩ} ακροατήριο του. Το βασικό ακροατήριο του, όχι αυτό που τον έβλεπε μέσα από το σήμα της λήψης της κάμερας και έφτανε στα πέρατα της οικουμένης μέσω δορυφόρων, και στις ΗΠΑ, αλλά του κοινού που είχε ενώπιον του.
Κοινό που ήταν κυρίως νέοι από Αμερικανικά σχολεία, κολέγια και φοιτητές. Νεολαία. Το κυριότερο; Επίσης βασικό δεδομένο και ουσιαστικό συστατικό. Είχε μπροστά του Έλληνες! Έλληνες, καταπονημένους! Έλληνες που χρειάζονται ξανά ελπίδα και όραμα. Έλληνες που, το είπε και ευθέως κιόλας με έμμεσο αλλά σαφή και κατηγορηματικό λόγο «οι πολιτικοί αναγκαστικά είναι αντιδημοφιλείς» αλλά δεν είπε «εμείς οι πολιτικοί…». ‘Ελληνες που έχασαν την πίστη και την εμπιστοσύνη τους στην πολιτική.
Έτσι λοιπόν ξεκινώντας με μια μεστή αλλά πολύ σαφή αναφορά στις ρίζες του Αρχαίου Έλληνα, επικαλούμενος συχνά –και σε άλλες ομιλίες του στην Αθήνα – τον Περικλή αλλά και άλλους Έλληνες κλασικούς, τον Θουκυδίδη και άλλους, εκτός από το να «θεμελιώσει» το σκεπτικό του μηνύματος που κομίζει και «ευαγγελίζεται» (την ανοιχτή παγκόσμια διακυβέρνηση) το λέει άλλωστε πολύ συχνά στις ομιλίες τους ανεξαρτήτως κοινού, είχε δυο βασικούς στόχους. Ο ένας προφανής: Να θεμελιώσει σε νέες βάσεις –αυτές της ανοιχτής παγκόσμιας διακυβέρνησης- την ιδέα της Δημοκρατίας πάνω στους γεννήτορες και δημιουργούς της.
Με μια βασική και -επιτρέψτε μου να πω- ειδοποιό διαφορά. Την ανοιχτή παγκόσμια διακυβέρνηση. Δεν λέει συχνά το πώς θα επιτευχθεί αυτή η ανοιχτή παγκόσμια διακυβέρνηση». Εκτός μόνο, όταν βρίσκεται μπροστά σε πολύ ειδικό «κλειστό» κοινό. G20 , G8. OHE, συμβούλιο εθνικής ασφαλειας των ΗΠΑ, Γερουσία, Βουλή των αντιπροσώπων. Κάθε είδους μυστικές και φανερές λέσχες {βλ Bilderberg} ή άλλα διεθνή και παγκόσμια οικονομικά φόρα.
Ο δεύτερος λόγος για αυτή την εκτενή και αληθινή πραγματιστική αναφορά στους αρχαίους κλασικούς πατέρες και προγόνους μας ήταν φυσικά να τονώσει το έτσι κι αλλιώς κουρελιασμένο ηθικό αυτού του λαού. Του κοινού που τον έβλεπε μέσω τηλεοράσεως. Εξού και οι αναφορές και τα αναγκαστικά συγχαρητήρια προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, -οικοδεσπότης του γαρ, άρα γνωρίζοντας πολύ καλά τους κανόνες, όχι μόνον της ευγενίας αλλά και το ουσιαστικότερο νόημα της λέξης φιλό-τιμο και φιλό-ξενίας – ήξερε πολύ καλά ότι οφείλει να «θωπεύσει» με μια φευγαλέα ρητορική αναφορά –χωρίς επιχειρήματα που να στηρίζουν αυτά τα συγχαρητήρια – για να πάει ένα βήμα πιο πέρα στο προσωπικό οικοδόμημα που χτίζει και το διεθνές profile που καλλιεργεί, εν όψει διεκδίκησης του αξιώματος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Το επόμενο βασικό στοιχείο που δεν πρέπει να διαλάθει της προσοχής μας, και είναι κατά την ταπεινή μου γνώμη, έχοντας βέβαια και μια μεγαλύτερη εμπειρία, καθώς τον παρακολουθώ και τον μελετώ από Γερουσιαστή, ειδικά από τότε που κάποιοι τον είχαν προ επιλέξει για Αμερικανό Πρόεδρο και τα έλεγαν μάλιστα δημοσίως σε ομιλίες ή με αφορμή δωρέες που έκαναν για τις προεκλογικές εκστρατείες του από το 2006 πως θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ και εν τελει έγινε, είναι τούτο: είπε με απλά λόγια σε μια άλλη βαθύτερη ανάγνωση ότι: «Οι πρόεδροι και οι πρωθυπουργοί έρχονται και παρέρχονται αλλά ΕΣΥ, Άνθρωπε κατέχεις το μεγαλύτερο ύψιστο ανώτερο αξίωμα. Αυτό που δεν χάνεις ποτέ! Το δικαίωμα δηλαδή Εσύ να επιλέγεις όλους αυτούς τους προέδρους και τους πρωθυπουργούς. Το αξίωμα του Πολίτη. Του πολίτη που συναποφασίζει σε μια ανοιχτή παγκόσμια διακυβέρνηση. Ότι ΕΣΥ ΠΟΛΙΤΗ είσαι ανώτερος από όλους τους πολιτικούς με μια διαφορά: «Είσαι «ανώτερος» υπό το καθεστώς μιας βασικής και παγκόσμιας Αρχής! Την Αρχή της παγκόσμιας ανοιχτής διακυβέρνησης… Πάντα βέβαια μια Αρχή που θα διέπεται από το πολίτευμα και τις αρχές της Δημοκρατίας. Με όποια ελαττώματα κι αν έχει… ελαττώματα που έρχεται η ώρα και η στιγμή, όπως συνέβη πολλές φορές στην ιστορία σου Άνθρωπε, που αυτά τα ελαττώματα, τα θεραπεύουν μόνον κάποιοι λίγοι, αλλά αναγκαίοι, όπως χρειάστηκε να συμβεί και στην Ελλάδα του Περικλή αλλά και σε άλλες χώρες. Σε άλλους λαούς και άλα έθνη…»