Ανάλυση και Ρεπορτάζ
«Τους επισκόπους εκάστου έθνους, ειδέναι χρή τον εν αυτοίς πρώτον, και ηγείσθαι αυτόν ως κεφαλήν, και μηδέν τι πράττειν άνευ της εκείνου γνώμης εκείνα δε μόνα πράττειν έκαστον, όσα τη αυτού παροικία επιβάλλει, και ταις υπ’ αυτήν χώραις. Αλλά μηδέ εκείνος άνευ της πάντων γνώμης ποιείτω τι. Ούτω γαρ ομόνοια εσταί, και δοξασθήσεται ο Θεός δια του Κυρίου εν Αγίω Πνεύματι, ο Πατήρ και ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα» (ΛΔ’- Απ. Κανών)*
Πριν συνεχίσετε την ανάγνωση σημειώστε ότι οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές, μέρα τη μέρα, και θα παραμείνουν μέχρι την τελική διαμόρφωση των συσχετισμών πριν την Μεγάλη Πανορθόδοξη(17 Ιουνίου 2016) αν και εφόσον συγκληθεί υπό τις παρούσες συνθήκες ως Πανορθόδοξη.
Στις 22 Ιανουαρίου 2016, η Α.Θ.Π. Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος και αφού έχει προβεί σε μια μικρή ιστορική αναδρομή, παρουσιάσει επίσης όλα τα προς επίλυση ζητήματα εκείνης της συνάξεως των Προκαθημένων στο Σαμπεζί της Γενεύης(21 με 28 Ιανουαρίου 2016) , τεχνικής φύσεως-άλυτα έως εκείνης της ημέρας – εμπόδια ή και θέματα πρωτοκόλλου, και εν συνεχεία διεξοδικώς αναλύσει τα διάφορα θέματα ακόμα και τις περιπτώσεις, που για τον ένα ή τον άλλο λόγο κάποιες εκ των Εκκλησιών, δεν θα παραστούν δια της φυσικής τους παρουσίας ή εν τέλει αρνηθούν να μετάσχουν και άρα δεν παραστούν, ξεκαθαρίζοντας ότι ο ίδιος όπως και η κατ Αυτόν Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως αδυνατεί πλέον να αναβάλει ένα τέτοιο ιστορικό γεγονός, ως κατακλείδα όλου αυτού του σκεπτικού και στεντόρεια τη φωνή τονίζει μεταξύ άλλων με έμφαση και με νόημα «Μία τοιαύτη Σύνοδος, τελοῦσα ὑπὸ τὴν ἀπειλὴν τῆς διαλύσεως, εἶναι προτιμότερον νὰ μὴ γίνῃ ποτέ!».
Ορθώς είχε μιλήσει και καταλήξει τότε σε αυτή την αποστροφή της ομιλίας –εισήγησης του ενώπιον των υπολοίπων Προκαθημένων. Καθώς η Ορθόδοξη Εκκλησία αν και σε κάτι ακόμα ξεχωρίζει και διαχωρίζεται από τις άλλες χριστιανικές κοινότητες δόγματα και ομολογίες είναι ότι υπέρ Άνω όλων στα της διοίκησης είναι το Πολίτευμα Αυτής –της Μιας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας- είναι το Συνοδικό Πολίτευμα! Προφανώς και είχε στον Νου και την ψυχή του αυτόν τον υπέρτατο Αποστολικό κανόνα που πάντα στο τέλος καθόριζε την ζωή και την πορεία δια μέσου των αιώνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Επομένως, Ορθώς και Δικαίως λοιπόν, ο συγκεκριμένος 34ος Αποστολικός Κανόνας, ένας εκ των 85 που συνολικά αναγνωρίσθηκαν ως τέτοιοι** θεωρούνται και είναι πράγματι η Κορωνίδα του Συνοδικού Πολιτεύματος. Ο χρυσός κανών του Συνοδικού Θεσμού!
Πολίτευμα με βάση το οποίο πορεύεται , η κατ Ανατολάς Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία εδώ και αιώνες τώρα. Πότε με κλυδωνισμούς, «χάριν» ανθρωπίνων αδυναμιών και των μεταξύ μας μικροτήτων, και από τέτοιες έχει πολλές να αναγνώσει κάποιος αν εντρυφήσει και διατρίψει στις σελίδες της μακραίωνης, παλαιότερης αλλά και νεότερης Ορθόδοξης (αλλά και Δυτικής) εκκλησιαστικής ιστορίας.
Έτσι πορεύονταν προ και μετά το σχίσμα του 1054. Και πότε, όταν το πλοίο χάνεται σε θύελλες και καταιγίδες, περιπεπλεγμένο στα ανθρώπινα χωρίς πυξίδα την Πατροπαράδοτη, Αποστολοπαράδοτη, Αγιοπατερική και Αγιοπνευματική Βιωματική Ορθοδοξία , ταλαντευόμενο πότε σε έδρες πανεπιστημιακές, τήβενους και διδακτορικά, και μερικές φορές και εξ ανθρωπίνης τέρψης αλλά όχι εξ αναγκασμού, το πλοίο που κινείται στα πελάγη προσομοιάζει με καρυδότσουφλο, όταν θαλασσοδέρνεται πέραν των Ορίων και των Εντολών του Θεού, ιδίως όταν «αγκυροβολεί», καθοδηγούμενο υπό ανθρώπων, ενίοτε διαπλεκομένων πολιτικής, άνευ και πέραν της Θείας Βουλήσεως, εμφορούμενων από πολλών και ξένων προς το Θέλημα του Θεού, ίσως και σκοτεινών σκοπιμοτήτων, σε λιμάνια εκκοσμίκευσης, τότε πολλές φορές τα σχέδια των ανθρώπων πολλές φορές έχουν ανατραπεί με εκ Θεού ευθείες και Θείες Παρεμβάσεις… Και πότε πάλι, αυτό το ίδιο Πλοίο της Εκκλησίας προσομοιάζει με αληθινή Κιβωτό (της Σωτηρίας) όταν παρά τις θύελλες. Τις φουρτούνες, τις βοές και τα θέλγητρα της κάθε μορφής εξουσίας κινείται με αληθινή πυξίδα και φωτοδότη ζωοποιό Φάρο τα νάματα της Θείας Πίστεως, τα θεία και ιερά Δόγματα και διδάγματα των Πατέρων της Εκκλησίας.
Έτσι προχώρησε και μετά το σχίσμα των δυο Εκκλησιών(1054 m.x). Πότε με τοπικές και περιφερειακές Συνόδους και έλυνε τα εαυτής-της Εκκλησίας- ζητήματα. Σχεδόν πάντα τοπικής σημασίας αφού τα μεγάλα δογματικά θέματα διευκρινίστηκαν και σχεδόν επιλύθηκαν με την τελευταία θεωρούμενη και αναγνωρισμένης στην ορθόδοξη αυτοσυνειδησία ως η 9η Οικουμενική Σύνοδο, του Γρηγορίου του Παλαμά 1341.
Και μετά συνέχισε, έστω και με μεγάλα «διαλλείματα» σε σημείο που πλέον να ατονεί ο Πανορθόδοξος Συνοδικός Θεσμός, για να φτάσει ως την Σύνοδο των Πατριαρχών της Ανατολής το 1848 ή την Σύνοδο του 1872 που καταδίκαζε τον εθνοφυλετισμό, μεγάλη υφέρπουσα μάστιγα και των ημερών μας, που και πάλι δείχνει τα δόντια του και απειλεί εκ νέους πάλι την ενότητα της Ορθοδοξίας .
Έτσι φτάσαμε ως τις αρχές του 1902 και στον Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ’ με την γνωστή Πατριαρχική εγκύκλιο του που ξεδιπλώνεται το όραμα της επαναφοράς του Συνοδικού Πολιτεύματος σε Πανορθόδοξο επίπεδο. Να λειτουργήσει δηλαδή (και πάλι ύστερα από σχεδόν 1200 χρόνια κενού ) Εκκλησιολογικά αλλά και θεολογικά ως Ένα Σώμα η Μια Αγία καθολική και Αποστολική Εκκλησία (του Χριστού), ώστε αφενός να προβληματιστεί, να συσκεφθεί, και αφετέρου να αποφανθεί επί μεγάλων και ουσιωδών προβλημάτων που απασχολούν και μέλλει να απασχολήσουν εις το μέλλον το άνθρωπο των επόμενων και προσεχών γενεών. Μεγάλα ζητήματα βιοηθικής. Ζητήματα υπαρξιακά και οντολογικά. Απαντήσεις και θέσεις της Εκκλησίας περί της καύσης των νεκρών. Περί της ζωής σε άλλους πλανήτες και άλλες συμπαντικές δημιουργίες. Απαντήσεις σε καίρια ζητήματα για την ανθρώπινη υπόσταση του χτες και του σήμερα. Απαντήσεις και θέσεις επί σύγχρονων νέων θεωρείων που προσβάλουν την ανθρώπινη υπόσταση. Θέσεις και αξιώματα που αναζητούν επί τέλους επίσημες θέσεις της Εκκλησίας. Ζητήματα νέας και ζώσας βιωματικής θεολογίας. Αυτά συνήθως είναι ζητήματα που επιλύει μια τέτοιου βεληνεκούς πανορθόδοξη Σύναξη πόσο μάλλον Σύνοδος.
Ζητήματα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο άπτονται και αγγίζουν τον ίδιο τον Άνθρωπο ως εικόνα Θεού που διαχρονικά και εις τους αιώνες των αιώνων, αενάως σε ένα μυστικό αλλά και ορατό φθαρτό, κατά το ανθρώπινο, ταξίδι πορεύεται προς το καθ Ομοίωση (του Θεού).
Βεβαίως η εν προκειμένω προγραμματισθείσα Μεγάλη Πανορθόδοξος Σύνοδος μόνο με τέτοια μεγάλα ζητήματα δεν θα ασχοληθεί αφήνοντας τα για το απώτερο ή απώτατο μέλλον…
Η Εκκλησία ωστόσο πάντοτε εν τέλει πορεύεται, άλλοτε εν ειρήνη και άλλοτε εν μέσω πολέμων και τεράστιων καταστροφών, πάντα εν Συνόδω. Πορεύεται, με αυτό το ίδιο σοφό, Θεόπνευστο και Θεόσδοτο σύστημα. Το Συνοδικό Δημοκρατικό Πολίτευμα.
Προχωρά έστω, και αν για πολλούς αιώνες, χάριν άλλων δυσχερέστερων δυσκολιών που οφείλονται είστε σε αποτέλεσμα και έργων χειρών (μικρών ενώπιον της ιστορίας) ανθρώπων ή ακόμα και απρόσμενων θεομηνιών το πλοίο της Ορθοδοξίας πλέει στα πελάγη της αιωνιότητας και της ανθρώπινης ιστορίας. Στο χώρο και στον χρόνο. Εν μέσω θαλασσοταραχών φουρτουνών, πολέμων, καταστροφών. Η Εκκλησία, όμως αν και εκ του κόσμου και εν τω κόσμο, πορεύεται και χωρίς τα δεσμά της ανθρώπινης φύσεως του χώρου και του χρόνου, και έτσι μένει Μια και Αυτή εις τους αιώνες… Απαρασάλευτη. Ενωμένη με τον φυσικό Δημιουργό και Κυβερνήτη της…
Εδώ και σχεδόν 2000 χρόνια. Ωστόσο σήμερα η πραγματικότητα, είναι εκείνη στην οποία, με όλη την δύναμη της ψυχής του φαίνεται να απεύχονταν το Πατριάρχης Βαρθολομαίος όταν ομιλούσε προς τους ομοίους Συν Επισκόπους και Προκαθημένους ηγέτες των υπολοίπων 13 Αυτοκεφάλων Εκκλησιών στις 21 Ιανουαρίου 2016 στο Σαμπεζί της Γενεύης εντός του ιερού Ναού του Θεολογικού Ινστιτούτου.
Το σημείο δηλαδή, που ο κ. Βαρθολομαίος είχε τονίσει, «προφητικά» και ευλόγως απευχηθεί, αλλά μάλλον, γνωρίζοντας πρόσωπα και πράγματα, γεγονότα και καταστάσεις, ορατές και «αόρατες» προορατικά μιλώντας πάντα, και θέτοντας ο ίδιος τον πήχη πολύ υψηλά, βάζοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις που ένα τέτοιο μεγάλο ιστορικό εγχείρημα, θα κινδύνευε να μην πραγματοποιηθεί και να ματαιωθεί αυτό το μεγάλο όραμα!
Δυστυχώς φαίνεται πως η Ορθόδοξη Εκκλησία, πάντα κατά το φθαρτό και ανθρώπινο Διοικητικό και Ιεραρχικό της Σώμα, αν και Άχρονη όπως ο Δημιουργός Της κατά την Θεϊκή της Υπόσταση δεν κλυδωνίζεται δεν φοβάται αλλά πορεύεται εις τους αιώνες , εν τούτοις, οι διοικούντες αυτήν-σήμερα στον 21ο αιώνα- φαίνεται να βρίσκονται σε σημείο καμπής. Δυσκολεύονται να δουν. Να οσφρανθούν και να αφουγκρασθούν τι, Το της Αληθείας, Πνεύμα Λέγει…
Ύστερα από προετοιμασία ενός αιώνος. Η Πρωτόθρονος Μητέρα Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δηλαδή άρχισε, παρά τον μεγάλο Σταυρό της Μικρασιατικής Καταστροφής(1922), τα πριν και τα μετά αυτού θλιβερά γεγονότα(1955-1964) που σημάδεψαν το Γένος των Ορθοδόξων Ελλήνων (και όχι μόνων αλλά και Ορθοδόξων Συρό Αρμένιων) της Πόλης, από τις αρχές του 20ου αιώνα, δεν έπαψε ποτέ να αναζητεί στενότερη Διορθόδοξη συνεργασία. Αρχικά για την εσωτερική ενότητα της Ορθοδοξίας και επαναλειτουργία του Συνοδικού Θεσμού σε Πανορθόδοξο επίπεδο, ώστε να δρα και να αποφασίζει για τα μεγάλα ζητήματα της ζωής και του ανθρώπου.
Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε το 1902-1904 με μία Πατριαρχική και Συνοδική Εγκύκλιο Επιστολή του Πατριάρχου Ιωακείμ Γ΄, που αποτελεί πράγματι κείμενο μεγάλης ιστορικής αξίας και Θεολογικής σημασίας, εστάλη δε προς όλους τους Πατριάρχες και Αρχιεπισκόπους (τους Προέδρους των κατά τόπους) Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, με σκοπό να δημιουργηθεί κοινή γραμμή για την αντιμετώπιση και την επίλυση δύο ζητημάτων : α) την προσέγγιση των Ρωμαιοκαθολικών, Διαμαρτυρομένων και Παλαιοκαθολικών και τη κοινή συνεργασία στο μεταξύ μας διάλογο, με αυτούς για την (πολύ) ποθητή ενότητα της Χριστιανικής Εκκλησίας και δεύτερο θέμα, που στο μεταξύ προστέθηκε μετά το σχίσμα του 1924, το ημερολογιακό ζήτημα και ο κοινός εορτασμός του Πάσχα μεταξύ Ορθοδόξων ως προς την μεταρρύθμιση ή όχι του Γρηγοριανού Ημερολογίου και τη αντικατάσταση του με το Ιουλιανό για το κοινό Πάσχα. Μετά την άρση των αναθεμάτων και της Ακοινωνησίας μεταξύ Δύσης και Ανατολής (1965) επί Πατριάρχη Αθηναγόρα του Α’ οι διεργασίες ενταντικοποιούνται πια με σαφείς προσανατολισμούς και ανάλογες επιρροές μα φόντο και την ένωση των Εκκλησιών. Κάτι που φαίνεται και καθ όλη την διάρκεια των προσυνοδικών διασκέψεων μετά και τη συμμετοχή στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών(1948)
Έτσι μέχρι να φτάσουμε στον Ιανουάριο του 2016, όπου «σφράγισε» η Πανορθόδοξος, είχαμε συνοπτικά το εξής χρονικό. Το Πανορθόδοξο Συνέδριο της Κωνσταντινουπόλεως επί Πατριάρχου Μελετίου 1923 Δ΄ β) επί Πατριάρχου Φωτίου Β΄ η Προκαταρκτική Διορθόδοξη Επιτροπή, που συνήλθε στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους (1930) και έθεσε τις βάσεις για τις μεταγενέστερες Πανορθόδοξες συναθροίσεις , συνεχίστηκαν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή γ) επί Πατριάρχου Αθηναγόρου Α΄ οι τέσσαρες Πανορθόδοξες Διασκέψεις, οι τρείς πρώτες στη Ρόδο(1961,1963,1964) και η τέταρτη στο Σαμπεζύ της Γενεύης(1968) και όλες οι Διορθόδοξες προπαρασκευαστικές, των βασικών αρχικά 10 κειμένων, επιτροπές της Μεγάλης Συνόδου επίσης στο Σαμπεζύ,(1976-2009 -2015) δ) επί Πατριάρχου Δημητρίου Α τρείς προσυνοδικές πανορθόδοξες διασκέψεις και μία διορθόδοξη προσυνοδική επιτροπή της αγίας και μεγάλης συνόδου στο Σαμπεζύ,
και τέλος ε) επί Πατριάρχου Βαρθολομαίου Α΄ μία Σύναξη των Ορθοδόξων Προκαθημένων το 2008, τέσσερες Μείζονες και Υπερτελείς Σύνοδοι, δύο συνάξεις των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών το 2014 και το 2016 και τέσσερες+μια( 6 Ιουνίου 2016) Συνάξεις Ιεραρχών του Θρόνου, από τις οποίες συνήλθαν οι δέκα στο Φανάρι, μία στην Πάτμο και μία στη Σόφια της Βουλγαρίας.
Ύστερα λοιπόν από μακρά προσυνοδική, επίπονη και βασανιστική σε διορθόδοσξο επίπεδο (προ) διαδικασία που χρειάστηκε να εργαστούν περισσότεροι των 10 Πατριαρχών και μια πλειάδα κορυφαίων θεολόγων, επισκόπων και λαϊκών, επί 100 και πλέον έτη, για να φτάσουμε μια ανάσα πριν το μεγάλο ιστορικό γεγονός, κινδυνεύει το όλο εγχείρημα να τιναχτεί στον αέρα!
Και από ένα μείζονος ιστορικής σημασίας γεγονός, που η παγκόσμια κοινή γνώμη προετοιμάστηκε να υποδεχτεί με περισσότερους από 700 δημοσιογράφους-που έχουν διαπιστευθεί μέχρι πρότινος- για να το πληροφορηθεί, να κινδυνεύει να μετατραπεί σε ένα ήσσονος στιγμιαίο ( ένα ακόμα) «ατυχές περιστατικό».
Μια μεγάλη σελίδα στην νεότερη εκκλησιαστική ζώσα και δρώσα παράδοση που ενώ γράφηκε με πηχαίους και βαρύγδουπους τίτλους, εν τούτοις δείχνει να καταλήγει μονόστηλο… αν όχι σε μια περιορισμένης εμβέλειας σύναξη των Ελληνόφωνων Εκκλησιών…
Αντιμέτωποι με την ιστορία, και τις ευθύνες, ενός εκάστου εκ των 14 ηγετών της Ορθοδοξίας, τουλάχιστον οι βασικοί εκ των πρωταγωνιστών παίχτες, Βαρθολομαίος, Κύριλλος αλλά και Αρχ. Ιερώνυμος θα σηκώσουν το βάρος της κριτικής, αλλά και έχοντας απέναντι τους, τους πειρασμούς της πολιτικής των διεθνών συμφερόντων, και των αντίστοιχων επιρροών τους στο εσωτερικό των χωρών τους, πάντα υπό το πρίσμα των νέων γεωπολιτικών δεδομένων που δημιουργούν οι μεγάλοι παίχτες της διεθνούς πολιτικής, Ρωσία και ΗΠΑ, περιπεπλεγμένοι στα δίχτυα και στα πλοκάμια και αυτοί στα πολιτικά και οικονομικά κελεύσματα της μεγάλης ορατής και αόρατης παγκοσμιοποίησης σε κάθε επίπεδο, πρέπει να αποφασίσουν στα αρμόδια Συνοδικά όργανα τι θα πράξουν. Όχι μόνοι τους. Αλλά εν Συνόδω. Να συγκαλέσουν δηλ. εκ νέου της συνόδους των Εκκλησιών τους και να πάρουν απόφαση με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν ενώπιον τους. Όλοι! Να συσκεφθούν να αποφασίσουν και να αποφανθούν! Και οι υπόλοιποι 13. Η σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου το έπραξε ως είχε καθήκον. Αποφάσισε, αυτό που εξ ορισμού ήταν δεσμευμένη να αποφασίσει. Τώρα σειρά έχουν η κάθε Εκκλησία ξεχωριστά και εν Συνόδω να αποφανθεί τι θα πράξει. Θα απομονώσουν τις τρεις Εκκλησίες, Μόσχας, Σόφιας και Αντιόχειας και θα ακολουθήσουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο κάλεσμα του να παραστούν στην Πανορθόδοξη ή θα προσκαλέσουν και αυτές με την σειρά τους όλες μαζί, και όπως ορίζει ο χρυσός αποστολικός κανών της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εν Συνόδω να αποφανθούν επί όλων των θεμάτων. Ως Ένα Σώμα. Μια Εκκλησία. Ακόμα και επί των διαδικαστικών και των θεμάτων του πρωτοκόλλου; Χρόνος υπάρχει ακόμα. Οι πρωτοβουλίες εκλείπουν και οι θαρραλέοι ηγέτες. Προς το παρόν τουλάχιστον… έχουμε ακόμα δέκα ημέρες μπροστά μας. Αρκετές να φέρουν τα πάνω κάτω! Αρκετές για να αλλάξει το βαρύ κλίμα… Να αποφορτισθεί η ήδη βαριά ατμόσφαιρα..
Δυστυχώς όμως δεν είναι μόνη αυτή η πλευρά. Υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος… Η ουσιαστική πλευρά που παράγει όλη αυτή την δικαιολογημένη και εύλογη αντίδραση! Σε ορισμένες δε των περιπτώσεων και ιερή αγανάκτηση! Είναι η πλευρά των σοβαρών διαφωνιών επί συγκεκριμένων κειμένων όπως το κείμενο που πραγματεύεται τις «σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον λοιπό Χριστιανικό κόσμο» που ευλόγως έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων σε όλες ανεξαιρέτως τις Εκκλησίες. Και στις 14! Και οι 14 αντιπροσωπείες φέρουν ενώπιον της Μεγάλης Συνόδου –αν τελικώς πραγματοποιηθεί – μελέτες, Άρθρα. Αναλύσεις. Θεολογικές πραγματείες. Πρακτικά από ημερίδες και συνέδρια αποκλειστικά και μόνον για το συγκεκριμένο κείμενο αφενός, αλλά και για τα υπόλοιπα πέντε κείμενα που έχουν προ εγκριθεί υπό την αίρεση όμως ότι θα δεχτούν αλλαγές, συμπλήρωση και τροποποιήσεις;
Αλλά πως θα γίνουν ουσιαστικές αλλαγές και τροποποιήσεις όταν ο εσωτερικός κανονισμός της λειτουργίας της Πανορθοδόξου Συνόδου βάζει «τεχνιέντως» παντού εμπόδια; Φραγμούς στο όνομα, και υπό το πρόσχημα της προ αποφασισμένης ομοφωνίας; Ομοφωνία αλλά πως ;
όταν δεν μπορούν οι επίσκοποι των αντιπροσωπειών να μιλήσουν ή να λάβουν οι ίδιοι το λόγο παρά μόνο δια των προκαθημένων τους; Όταν δεν έχουν ψήφο; Αν προσέξει και μελετήσει κάποιος σε βάθος το σχέδιο κανονισμού λειτουργίας της Μεγάλης Συνόδου κυριολεκτικά «δένει» τα χέρια των πάντων και απόλυτος κυρίαρχος είναι ο πρόεδρος της Συνόδου, δηλαδή ο Οικουμενικός Πατριάρχης!
Η Λύση που προέταξαν οι Προκαθήμενοι Μόσχας και Βουλγαρίας, Νεόφυτος και Κύριλλος, η έκτακτη Σύναξη των Προκαθημένων, προ της συγκλήσεως της Πανορθόδοξης στην Κρήτη, μοιάζει φως στο σκοτεινό τούνελ που μόλις αρχίζει να κάνει την εμφάνιση του στην μεγάλη στροφή που πάει να κάνει η Ορθοδοξία από την εσωστρέφεια στην εξωστρέφεια και στο παγκόσμιο μήνυμα της ενότητας. Της ομόνοιας και της αδελφικής σύμπνοιας και Διορθόδοξης συμπόρευσης.
Χωρίς να παραβλέπονται και τα κίνητρα ή η αρνητική προϊστορία Βουλγαρίας (εξ αιτίας της οποίας ουσιαστικά είχαμε την πατριαρχική εγκύκλιο του 1872 περί εθνοφυλετισμού) ή τις αντίστοιχες ενέργειες και δράσεις της Ρωσικής Εκκλησίας όλους τους προηγούμενες αιώνες, πριν ανακοπεί η καλπάζουσα θεωρεία περί της Γ’ Ρώμης, η οποία , εδράζεται στην πληθυσμιακή ισχύ και πολιτική υπεροχή της χώρας, αλλά και πέραν αυτών μεταξύ άλλων εξακολουθεί να αμφισβητεί -η Εκκλησία της Ρωσίας- το ιερό Κανονικό υψηλό Δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να παραχωρεί το Αυτοκέφαλο, ενώ αυτή χωρίς το ζήτημα περί παραχώρησης του Αυτοκεφάλου να έχει επιλυθεί, θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα να αναγνωρίζει αντικανονικά το Αυτοκέφαλο στους Ρώσους της Αμερικής και της Ιαπωνίας, ή να ξανά δίδει το Αυτοκέφαλο στην Εκκλησία της Τσεχίας-Σλοβακίας και με αυτό τον τρόπο να θέτει το θέμα της Εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας στη Διασπορά των Ορθοδόξων. Ζήτημα που εκ του προχείρου δυστυχώς έχει αφεθεί στις λεγόμενες επισκοπικές συνελεύσεις, ένα νέο θεσμό που δεν λειτούργησε όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Αρχ. Αμερικής Δημήτριος στην ίδια Σύναξη τη Γενεύης(τον Ιανουάριο του 2016), για να λέγονται τα πράγματα ως έχουν και όχι όπως θέλει ή μια ή άλλη πλευρά να τα παρουσιάζει. Ξεχνώντας παράλληλα αλλά και ουσιαστικά ότι η ίδια η Ρωσική Εκκλησία έλαβε το αυτοκέφαλο της από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το έτος 1589 με Τόμο Πατριαρχικό, που εκδόθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία τον Β΄ και ότι μέχρι τότε ανήκε στην Μητέρα Εκκλησία του Οικουμενικού Θρόνου. Αλήθειες που πρέπει αναγκαστικά να λέγονται και να τονίζονται.
Τώρα όμως, η πρόταση που έγινε για έκτακτη σύγκληση των 14 Προκαθημένων ώστε τουλάχιστον να επιλυθούν ζητήματα πρωτοκόλλου αλλά και τεχνικής φύσεως αλλά κυρίως να ξεκαθαρίσει το μείζον –τεχνικής αλλά και οικονομικής φύσεως – θέμα του κοινού ταμείου που ευθείς εξ αρχής θέτουν με επιτάσεως όλες οι Εκκλησίες, κινείται προς την ορθή κατεύθυνση. Υπάρχει άμεσο και ζωηρό σε περιεχόμενο προηγούμενο των Συνάξεων των προκαθημένων του 2008, του 2014 και του 2016. Επομένως γιατί να μην γίνει και μια ακόμα σύναξη των προκαθημένων ;
Ύστερα όμως, και από την απόφαση της ενδημούσας έκτακτης Πατριαρχικής Συνόδου της 6 Ιουνίου(2016), που ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος συνεκάλεσε μετά και από σχετικό αίτημα –και δι πατριαρχικών γραμμάτων και επιστολών- και δημόσια «παράκληση», έμμεση ή άμεση, των Εκκλησιών της Μόσχας, της Βουλγαρίας αλλά και της Αντιόχειας, προκειμένου να συν εξεταστούν οι νέες καταστάσεις, να συνέλθουν όλοι μαζί (εκ νέου και πάλι) οι προκαθήμενοι, έστω και την υστάτη ώρα (προτείνοντας μάλιστα ως ημερομηνία την 10η Ιουνίου) σε μια έκτακτη, κατά το προηγούμενων των αντίστοιχων Συνάξεων του 2008, του 2014 και του 2016, και πάντως πριν την έναρξη των εργασιών της Πανορθόδοξης(16 Ιουνίου) προκειμένου να επιλυθούν όλες οι εκκρεμότητες και όσα δυστυχώς δεν επιλύθηκαν και πράγματι παρέμειναν ως είχαν χωρίς επίλυση και από την τελευταία Σύναξη των Προκαθημένων στη Γενεύη, το ερώτημα που τίθεται είναι τι θα πράξουν οι υπόλοιπες Εκκλησίες; Αν Μόσχα και Σόφια θα εμμείνουν στις θέσεις και τις απόψεις τους. Αν Αντιόχεια και Ρουμανία όπως και άλλες Εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλαδικής θα ρισκάρουν, αφενός τις μεταξύ τους σχέσεις, που καλώς ή κακώς άπτονται και των διμερών μεταξύ τους διακρατικών σχέσεων, θα αγνοήσουν το Πατριαρχείο Μόσχας και όσες άλλες Εκκλησίες ακολουθήσουν σε αυτή την επιδεικτική και ηχηρή (τους) απουσία ή θα προχωρήσουν σε μια άλλη (παρόμοια με το παρελθόν) Μείζονα και Υπερτελή Σύνοδο ; Μακάρι να μη συμβεί κάτι τέτοιο καθώς πια το σχίσμα δεν θα είναι απλή απειλή αλλά σκληρή και οδυνηρή καταστροφική πραγματικότητα!
* Σε απλή Ελληνική απόδοση σημερινής καθομιλουμένης: Οι Επίσκοποι κάθε έθνους (σ.σ. κάθε περιοχής, χώρας ή έθνους κατά τα σημερινά γεωγραφικά δεδομένα) οφείλουν όμως να αναγωρίζουν κάποιον (σ.σ. πάλι εκείνον που έχει είτε τα πρεσβεία της ιεροσύνης, είτε η τιμή και το πρωτείον του αναγνωρίζεται και του έχει δοθεί από τους Ιερούς Κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας) μεταξύ τους ως Πρώτον, που θα ηγείται ως Κεφαλή και δεν θα κάνουν τίποτα χωρίς την γνώμη εκείνου, εκτός από εκείνα που αφορούν στην δική του περιοχή (σ.σ Μητρόπολη, Επισκοπή κτλ). Αλλά και εκείνος δεν θα κάνει τίποτα χωρίς την γνώμη εκείνων. Αυτό σημαίνει ομόνοια και έτσι μόνον δοξάζεται ο Θεός δια του Κυρίου (σ.σ Ημών Ιησού Χριστού) μαζί με το Άγιο Πνεύμα. Όπως συμβαίνει μεταξύ του Πατέρα του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. ΛΔ’ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ {αντίστοιχες συναφείς παραπομπές σε Οικουμενικές και Περιφερειακές Συνόδους Α’ ς’ , ζ’ – Β’ β’ γ’ – Γ, η’ –Δ, κη’ ΣΤ’, λς’ λθ’ Αντιοχ. θ’ Καρθαγ.μς’ }
** ως Αποστολικοί δηλαδή, καθώς στους πρώτους αιώνες κυκλοφορούσαν και αρκετοί «κανόνες» που αποδίδονταν στους Αποστόλους αλλά μόλις το 550 μ.χ κατάφεραν και ξεχώρισαν, οι Πατέρες της Εκκλησίας και μετά από πολλές τοπικές και περιφερειακές Συνόδους, τους γνήσιους από όλες τις άλλους που τους αποδίδονταν.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ